पुणे- (Pune software company)
आनंद देशपांडे हे एक प्रसिद्ध भारतीय उद्योजक आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रातील महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व आहेत. ते पर्सिस्टंट टेक्नॉलॉजीज या जागतिक सॉफ्टवेअर सेवा आणि तंत्रज्ञान कंपनीचे संस्थापक, अध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक (CMD) आहेत.
आनंद देशपांडे यांचा जन्म पुण्यात झाला. त्यांनी कोल्हापूर येथील राजाराम कॉलेजमधून (Rajarampuri College) उच्च माध्यमिक शिक्षण पूर्ण केले. त्यानंतर त्यांनी भारतीय तंत्रज्ञान संस्था, खरगपूर (IIT Kharagpur) येथून कॉम्प्युटर सायन्समध्ये बी.टेक पदवी मिळवली आणि त्यानंतर अमेरिकेतील इंडियाना युनिव्हर्सिटी, ब्लूमिंग्टन येथून कॉम्प्युटर सायन्समध्ये पीएच.डी. (Ph.D.) पदवी प्राप्त केली.
IIT खरगपूर आणि इंडियाना युनिव्हर्सिटीमध्ये शिक्षण घेत असताना, आनंद देशपांडे यांनी कधीही कल्पनाही केली नव्हती की ते एक दिवस स्वतःचं तंत्रज्ञान साम्राज्य उभं करतील, हजारो लोकांना रोजगार देतील आणि भारताला जागतिक तंत्रज्ञान नकाशावर मानाचं स्थान मिळवून देतील.
पुण्यातील हिंजवडी येथील पर्सिस्टंट कंपनीच्या कार्यालयाचे चार टॉवर्स आहेत, ज्यांना ऋग्वेद, यजुरवेद, सामवेद आणि अथर्ववेद अशी नावे देण्यात आली आहेत. नळ स्टॉपजवळील कार्यालयाच्या दोन टॉवर्सना प्राचीन भारतीय शास्त्रज्ञ पिंगल आणि आर्यभट यांची नावे देण्यात आली आहेत. सेनापती बापट रोडवरील कार्यालयाच्या इमारतीला ‘भगीरथ’ हे नाव देण्यात आले आहे. या इमारतींमध्ये वेदांतील संदर्भ भिंतीवर कोरलेले आहेत.
फक्त हिंदू संस्कृती श्रेष्ठ आहे असं बोलून उपयोग नाही; तिचं श्रेष्ठत्व कृतीतून दाखवावं लागतं आणि पर्सिस्टंटने ते वेळोवेळी सिद्ध केलं आहे. मी स्वतः या कंपनीत अडीच वर्ष काम केलं आहे. अगदी लहान गोष्ट सांगतो—आयटी कंपनी असूनही इथे महिलांसाठी ‘हळदी-कुंकू’सारखे सण मोठ्या उत्साहाने साजरे केले जातात. ‘सत्यनारायण पूजा’ही इथे नियमित घालण्यात येते. हे सगळं असूनही पर्सिस्टंट ही कंपनी आयटी क्षेत्रात एका वेगळ्याच शिखरावर पोहोचली आहे. गेल्या तिमाहीत कंपनीचा महसूल तब्बल १४९१ कोटी रुपये होता, तर २०२५ मध्ये कंपनीचं एकूण मूल्यांकन सुमारे ₹94,300 कोटी इतकं आहे.
१९९० मध्ये अमेरिका आणि भारतात काम केल्यानंतर आनंद देशपांडे यांनी पुण्यात पर्सिस्टंट सिस्टिम्स या कंपनीची स्थापना केली. सुरुवातीला ही एक लहान सॉफ्टवेअर विकास कंपनी होती, जी संशोधन आणि विकास (R&D) सेवांवर लक्ष केंद्रित करत होती. त्यांच्या दूरदृष्टीमुळे आणि तांत्रिक कौशल्यामुळे पर्सिस्टंटने झपाट्याने प्रगती केली आणि आज ती जगातील एक प्रमुख सॉफ्टवेअर उत्पादक आणि सेवा पुरवठादार कंपनी बनली आहे.
पर्सिस्टंट सिस्टिम्स अनेक मोठ्या आंतरराष्ट्रीय कंपन्यांना सॉफ्टवेअर डेव्हलपमेंट, क्लाउड कंप्युटिंग, डेटा अ‍ॅनालिटिक्स, आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI), आणि इंटरनेट ऑफ थिंग्ज (IoT) यासारख्या क्षेत्रांमध्ये सेवा पुरवते. कंपनीने अनेक अधिग्रहण (acquisitions) करून आपला विस्तार केला असून ती BSE आणि NSE वर सूचीबद्ध आहे.
आनंद देशपांडे हे केवळ यशस्वी उद्योजक नाहीत, तर भारतीय तंत्रज्ञान क्षेत्रातील एक प्रेरणादायी नेता आहेत. ते अनेक उद्योग संघटनांमध्ये सक्रिय असून तंत्रज्ञान क्षेत्राच्या प्रगतीसाठी सातत्याने योगदान देतात. ते नवकल्पनांना प्रोत्साहन देतात आणि सामाजिक कार्यातही सहभागी आहेत. विशेषतः पुणे आणि परिसरातील तंत्रज्ञान शिक्षणाच्या क्षेत्रात ते सक्रिय आहेत.
त्यांच्या कार्यासाठी त्यांना अनेक पुरस्कार आणि सन्मान मिळाले आहेत. आनंद देशपांडे हे असे उद्योजक आहेत ज्यांनी केवळ एक यशस्वी व्यवसाय उभारला नाही, तर हजारो लोकांना रोजगार दिला आणि भारताला जागतिक तंत्रज्ञान नकाशावर महत्त्वाचं स्थान मिळवून दिलं.
